Eerlijker is heerlijker

Omdat ik zelf alweer bijna 20 jaar ondernemer ben kijk ik wellicht tegen sommige zaken wat anders aan dan de gemiddelde Nederlander. Ik zit blijkbaar zo in elkaar dat ik op alle fronten eerlijk om ga met m’n klanten en mijn geleverde dienst of product. Er zal altijd het streven zijn het beste te leveren, wat ook maakt dat ik nooit met rode vlekken bij ’n klant hoef te zitten want ik sta meer dan 100% achter mijn kunnen en producten. Je mag me dan ook alles vragen. Ik weet tot in de fijnste details van de hoed en de rand. Want ik heb die hoed gemaakt, sterker nog, ik heb bedacht, ontworpen, hoe die hoed eruit moet zien en wellicht dat ik ooit zelfs zelf die hoed heb uitgevonden.

Als een buitenstaander vraagt naar mijn werk dan vertel ik daar trots over, want het betreft een voor 100% uit mijn koker komende hoed en als ik daar niet trots over was dan zou ik dat hoedje nog even onder de pet houden, totdat ie er wel klaar voor zou zijn en de kroon op m’n werk zou kunnen betekenen.

Boeren zijn veelal ook zo. Ze zijn trots op hun bedrijf en trots op hun product. Vol trots laten ze hun stallen zien of nemen ze je mee naar hun gelukzalige akkers. Dat gaat niet zomaar, daar is noeste arbeid voor nodig en een gezonde hoeveelheid doorzettingsvermogen. En dan ga ik voor nu maar even niet in op alle wettelijke beslommeringen waar deze onmisbare beroepsgroep mee te maken heeft.

Nu zijn de boeren – helaas – degene die in de voedselindustrie aan het begin van de keten staan. Want hoe verder je je begeeft richting consument hoe geheimzinniger het wordt. Eenzelfde product kan verschillende ketens doorlopen. Neem boerenkool, de keten zou idialiter moeten zijn: boer – winkel – consument. Want boerenkool wordt niet bewerkt maar blijft boerenkool. Deze keten vind je eigenlijk alleen nog maar via de boerderijwinkel, of sommige bio-winkels. Dan heb je de keten: boer – veiling – verwerker – supermarkt – consument. De boer biedt zijn boerenkool aan aan de veiling, ’n verwerker koopt het voor de laagst mogelijke prijs (het is tenslotte een veiling, mensen kunnen daar bieden wat ze willen), in z’n fabriek snijdt hij de boerenkool klein en stopt ze per portie in een plastic zakje. De supermarkt koopt graag die zakjes in want die naakte stronken in ’t groenteschap is geen gezicht en dat het al gesneden en per portie verpakt is is volgens de manager exact wat u wilt, plus uiteraard, omdat die boerenkool ’n bewerking heeft gehad en in plastic is verpakt maakt dat hij er ’n hoger prijskaartje op kan zetten.

Als de supermarkt van mij zou zijn dan zou ik deze keten willen: boer – supermarkt – consument. Ik zou het direct bij de boer willen inkopen, het liefst van de boer uit het zelfde dorp of directe omgeving.

De manager zal je vertellen “ja maar dat voorsnijden en verpakken is wat de consument wil”. Larie, winst is wat ze willen en niks minder, want door er ’n plastic folietje van 0,03 eurocenten omheen te doen kunnen ze er 0,90 cent meer voor vragen, dat is dus 0,87 cent meer winst. En exact zo wat het voorsnijden betreft. En dit is waar de supermarkten van tegenwoordig naar opzoek zijn. Productvernieuwingen. Opwaardering van ’n basisproduct. Een meerwaarde toekennen aan bestaande eerlijke grondstoffen.

Je komt dan langzaam ook op het terrein van ‘processed food’ en dat is altijd een gevarenzone. Boerenkool gesneden in ’n zakje is nog steeds eerlijke boerenkool, dus geen processed food. Boerenkool in een zakje wordt processed food als ze er o.a. ook conserveringsmiddelen bij gaan doen. De supermarkt wil natuurlijk niet elke dag z’n gesneden groentes weggooien omdat deze bruin geworden zijn. Dus vragen ze aan de verwerker om, voordat ze het zakje dichtmaken, er een conserveringsmiddel bij te doen zodat dat zelfde zakje 6 dagen goed blijft en dus verkoopbaar. Nu is die verwerker die we steeds noemen “een bedrijf” maar wordt uiteraard door een gewoon persoon gedreven. Misschien wel jouw buurman, we noemen hem Pieter. Pieter is ondernemer en heeft die fabriek opgebouwd. Hij heeft de HEAO gedaan en weet alles van bedrijfsvoering, cijfers en economie. Uiteraard is hij – net als ik – trots op zijn product. Maar, wát is zijn product denkt u? Vers versneden groente? Helaas, zijn trotse product is die goed draaiende fabriek, want daar heeft ie voor geleerd, geknokt en kromgelegen. En in wezen is dat ook goed, als hij niet trots zou zijn op zijn fabriek zou hij deze ook niet kunnen leiden. Maar… Pieter is niet zo begaan met dat boerenkooltje zoals die boer en heeft al helemaal geen kaas gegeten van consumenten-gezondheid. Tuurlijk, hij snapt ook wel dat als ie de boerenkool gaat wassen in zoutzuur dat dat niet echt goed verkoopt, maar als de supermarkt hem vraagt een door de regering goedgekeurde concerveringsmiddel toe te passen, dan zou hij ’n dief van eigen portemonnaie zijn als ie dat niet zou doen dus “waarom niet?”.

Van boerenkool maak je boerenkoolstamppot en natuurlijk maak je die zelf want dat is té-simpel! Kijk, dit zijn de benodigdheden: aardappelen, boerenkool, beetje melk en ‘n rookworst (of met braadworst, vindt ik nog lekkerder want je krijgt er ook ’n goede jus bij). Voor een nog rijkere beleving doe je er spekjes bij en uien en eet je het met ’n kloddertje mosterd op je bord. Maar, in basis heb je 4 ingrediënten nodig en ik beloof je dat het dan zo-ie-zo al smullen wordt.

Maar… je kunt ook in de supermarkt boerenkoolstamppot met rookworst en jus kopen. “Lekker makkelijk.” Ik kopiëer 1-op-1 de ingrediënten uit de lijst achterop een voorverpakte boerenkoolstamppot:

Ingrediënten

In­gre­di­ën­ten: 66% boe­ren­koolstamppot [36% ge­kook­te aard­ap­pel (aard­ap­pel, emul­ga­tor (E471), an­ti­oxi­dant (E222 (SUL­FIET))), 25% boe­ren­kool, ge­re­hy­dra­teer­de vol­le MELK, BO­TER, kool­zaad­olie, zout, rijst­zet­meel, wa­ter, di­eet­zout (ka­li­um­chlo­ri­de), spe­ce­rij­en], 20% ma­ge­re rook­worst [18% var­kens­vlees, aard­ap­pelzetmeel, na­tuur­lijk aro­ma, run­der­col­la­geen, voe­dings­zuur (ci­troen­zuur), krui­denex­tract, var­kensei­wit, zout, MOS­TERDex­tract, rookaro­ma, an­ti­oxi­dant (E301), con­ser­veer­mid­del (E250)], 14% jus [wa­ter, ge­mo­di­fi­ceerd ma­ïs­zet­meel, na­tuur­lijk aro­ma, to­ma­ten­pu­ree, run­der­bouil­lon (rund­vlees, wa­ter, ma­ïs­zet­meel, zout, sui­ker, run­der­vet, groen­te­con­cen­traat (to­maat, ui)), ge­bran­de sui­ker]. Ge­maakt in een be­drijf waar ook pin­da’s en no­ten wor­den ver­werkt.

Allergie-informatie

Be­vat Melk. Be­vat Mos­terd. Be­vat Sul­fiet. Be­vat Lac­to­se.

Er zit zelfs tomatenpuree in…! Huh? Ik zal even de E-nummers en andere opmerkelijkheden voor je uitwerken:

• E471: “mono- en diglyceriden”, uit spijsvetten, emulgatoren en stabilisatoren. Oftewel vet.
• E222: “natriumbisulfiet”, synthetisch, concerveringsmiddel, anti-oxidant, bleekmiddel. Bijwerking: misselijkheid, hoofdpijn en diarree. Breekt vitamines af. Kan astma-aanvallen veroorzaken.
• E301: “natriumascorbaat”, synthetisch, vitamine, anti-oxidant (voorkomt bruinkleuring).
• E250: “natriumnitriet”, natuurlijk, tegen botulisme, voorkomt bruinkleuring van vlees. Verboden in babyvoeding, mogelijk vorming van kankerverwekkende nitrosamines.
• Di­eet­zout: “ka­li­um­chlo­ri­de”, natriumzout vervanger. Bijwerking: hartritmestoornissen.
• Rundercollageen: Collageen is een lijmvormend eiwit. Het is het hoofdbestanddeel van het bindweefsel van de huid. Rundercollageen is het collageen uit de huid van runderen.
• Ge­re­hy­dra­teer­de vol­le MELK: melkpoeder van volle melk wordt met water weer gehydrateerd oftewel weer vloeibaar gemaakt.
• Voedingszuur: verlaagt de zuurgraad (pH) van een product (maakt het dus zuurder). Daarbij versterken voedingszuren in sommige gevallen de werking van antioxidantia en conserveermiddelen, en kunnen soms kleurbehoudend werken. Eigenlijk een E-nummer.
• Varkenseiwit: uit slachtafval, wordt gebruikt om vlees meer volume te geven, om er dus meer water in te kunnen pompen.
• Lac­to­se: “melksuiker”, let op voor mensen met ’n lactose intollerantie.

Euhm, een goed voorbeeld van ‘n totaal overbodig product, verzonnen “omdat het kan” en als tijdsbesparend in de markt gezet. Het is geen voedel waarbij termen als ‘lekker’ en ‘gezond’ aan de basis hebben gestaan. Nee, ze zijn om marketingtechnische redenen bedacht. En om weer bij het woordje ‘trots’ uit te komen: ook dit product wordt door iemands buurman gemaakt, die ’s avonds thuis komt en trots aan z’n vrouw vertelt wat voor goed werk ie vandaag verzet heeft…: namenlijk zijnde dat ie z’n fabriek weer goed geleidt heeft. Geloof jij nou echt dat ie trots zou zijn op ’t vervaardigen van zo’n product? Ook hij eet liever een vers potje boerenkool hoor, geloof mij maar.

Nu is boerenkool zelfs een simpel voorbeeld maar als je nog een mooi voorbeeld wilt zien van super processed food dan zou dat er zo uit kunnen zien:

“Wat is dit?” zult u denken.. het zijn de ingrediënten van een “Atkins Voordeel Reep” (Amerikaans). Nou, wat het ook is of het ‘voedsel’ is betwijfel ik…

Advies: gewoon massaal stoppen met het kopen van deze producten, u kunt echt zonder!