Het doel van mijn houtwerkplaats is eigenlijk redelijk egocentrisch te noemen en heeft dus alles met mij te maken in plaats dat het gericht is op een afzetmarkt of doelgroep. M’n werkplaats is volledig gericht en ingericht op mijn passie om met hout te werken en verder niks anders eerlijk gezegd.
Momenteel zijn de werkplaats verlatende werkstukken zo-goed-als allemaal gemaakt voor ons eigen woonhuis. Dat is prima want daarmee bouw ik dus ervaring op, bouw ik een portfolio op en ook nog eens een mooie showroom.
Ambacht – Craftsmanship
Ik heb 2 jaar de “Masterclass Woodworking” van Paul Sellers gevolgd en kan wel zeggen dat ik de fijne kneepjes van het vak beheers. Ben ik een Ambachtsman? Ja en nee. Nee want dat label krijg je pas na jarenlang je bewezen te hebben. En ja, in hart-en-nieren voel ik me een ambachtsman. Dat is meer dan het hebben van skills maar heeft ook veel te maken met liefde voor het ambacht van houtbewerking. Ik kan genieten van hoe die zojuist gescherpte schaaf met een lichts swoesh een flinterdun schilletje los pelt van het te bewerken hout. Ik hou van de geur van hout, het bezig zijn met m’n handen, het vertoeven in m’n werkplaats met alle – meeste oude – handgereedschappen. Sommige al bijna 100 jaar oud en afkomstig uit de werkplaats van m’n schoonvader Harm en dus ook het idee dat hij ermee gewerkt heeft maakt het allemaal wel heel speciaal.
Handgereedschap versus Powertools
In bijna alle maak-beroepen heb je de maak-industrie en de maak-ambacht. Dit zijn twee uitersten in het spectrum, en wel zo ver uit elkaar dat het twee zelfstandig staande, totaal verschillende beroepen zijn geworden. Het een is niet persé beter dan het ander en hebben wat mij betreft dus alle twee bestaansrecht.
Online op forums en dergelijke vind je dit onderwerp ook veel terug maar helaas meestal als twee tegenover elkaar staande kampen met verhitte discussies. Dat is jammer en hoeft ook helemaal niet want het gaat om twee totaal verschillende dingen.
Kijk, het zit zo, vroeger – zeg pre 1950 – had men nog geen powertools en dus was qua gereedschap de werkplaats van de maak-industrie hetzelfde ingericht als die van een ambachtsman. Het plaatje hierboven toont een maak-industrie-werkplaats (met 4 ambachtslieden) van rond 1850. Haal 1 workbench weg en wis 3 personen en het kon de werkplaats zijn van een zelfstandige ambachtsman.
Na ±1950 doen elektrische powertools hun interede. Eerst alleen in de maak-industrie want die tools konden alleen grote bedrijven zich permiteren. De ambachtsman ging door zoals op het plaatje. Een gegeven moment (rond 1970) werden die powertools steeds goedkoper en kon ook een ambachtsman deze aanschaffen. Er zijn nu dus 3 categoriën: de maak-industrie, de houtbewerker met handgereedschappen en de houtbewerker met powertools. Denk bij maak-industrie bijvoorbeeld aan IKEA.
Dit soort foto’s vind je als je zoekt op ‘houtwerkplaats’ (willekeurige selectie):
Deze werkplaatsen vol machines kunnen toebehoren aan de maak-industrie of aan die zelfstandige houtbewerker die hoofdzakelijk met powertools werkt.
Werkt hier een ambachtsman? Nee. Hier werkt een machinist, iemand die hout door een machine duwt, en dat is geen ambachtelijke bezigheid in mijn ogen. Prima dat het bestaat, ieder z’n ding, maar niet voor mij.
Daarbij heb ik een hartgrondige hekel aan oorbescherming, oogbescherming, mondkapjes, stalen neuzen en handschoenen… Poetsen is ook al niet mijn hobby dus als ik na het aanzetten van ’n machine m’n hele werkplaats moet gaan afstoffen en zuigen dan word ik daar niet blij van.
Het verschil
Hebben powertools dan helemaal geen plek in mijn werkplaats? Jawel. Ik heb een grote lintzaag op m’n verlanglijstje staan. Maar, en daar maak ik het verschil, die heb ik niet nodig om een project te maken maar heb ik nodig om ruw hout (van de zagerij) op maat te maken voor mijn project. Dus eigenlijk puur om ‘donkey-work’ te verzetten, zodat ik niet al die meters met de hand hoef te zagen (wat erg belastend is voor gewrichten ed). Een lintzaag is eigenlijk je eigen houtzagerijtje, heeft dus niks met verfijnde meubelmakerij te maken.
Daarnaast wil ik het verschil gaan maken door zelf projecten te ontwerpen. Waarschijnlijk passend binnen een bepaalde bestaande stroming maar met een geheel eigen invulling en designkenmerken. Elk project zal uniek zijn. Dat is uiteraard een kenmerk van ‘iets met je handen maken’ maar ook al zou een ontwerp meerdere malen gemaakt worden dan toch zouden ze op detailniveau verschillen.
Ik heb een voorliefde voor eiken, beuken, essen, walnoot, fruitbomen-hout, mahonie, ebben etc. Dus daarmee zullen de meeste projecten wel gerealiseerd gaan worden. MDF ga je bij mij niet vinden en ook multiplex zal slechts spaarzaam gebruikt worden.
Voor de montage maak ik slechts minimaal gebruik van schroeven en spijkers en gebruik ik de beste houtlijmsoorten. Als een project erom vraagt werk ik met huidenlijm of vislijm.
Qua afwerking ga ik 100% voor de traditionele middelen zoals lijnolie, tungolie, danishoil, bijenwas, terpetijnwas, schelak en zeep etc. Ik maak m’n eigen was naar traditioneel recept, alles voor het beste resultaat.
En uiteraard staat kwaliteit al helemaal bovenaan m’n lijstje. Ambachtelijk gemaakte meubels moeten op z’n minst honderd jaar meegaan. Dat is het doel in ieder geval.
In opdracht
Het liefst werk ik aan m’n eigen collectie die ik te koop aanbied in mijn webshop. Ik wil slechts spaarzaam in opdracht gaan werken. Als je iets maakt in opdracht voor een klant kleeft daar altijd (meestal) een strikte deadline aan en dat werkt niet zo goed voor mij. Maar, heb je een leuk project, stuur me een email en overtuig mij waarom juist ik het moet gaan maken.
Ik denk dan bijvoorbeeld aan dat je woont in een huis uit 1920 en dat je op oude foto’s van het interieur een prachtige kast ziet staan en dat je die graag weer op dezelfde plek zou willen plaatsen. Of je wilt je interieur met Arts-and-Crafts meubelen inrichten en wilt die graag op maat laten maken. Misschien ontbreken er nog wat details aan je Art-Deco interieur die je graag zou laten maken.
Dit soort verzoeken passen mij als een schoen.
Webshop
Momenteel ben ik druk met het opbouwen van m’n portfolio en heb ik nog geen items voor de webshop (die dus nog niet te vinden is). Zodra deze is ingericht hoor je het hier direct.
